Zdrowe odżywianie to hasło, które nie jest nikomu obce. Często jednak kojarzy się z szerokim zbiorem skomplikowanych zasad, którym nie jesteśmy w stanie sprostać. Zapominamy jednak, że istnieje bardzo czytelna i łatwa wskazówka, która pozwoli nam na wdrożenie do naszej codzienności prostych nawyków, których rezultatem będzie poprawa jakości naszego życia. Piramida zdrowego odżywiania, bo o niej tu mowa, to prosty schemat pokazujący, na co mamy zwrócić uwagę podczas komponowania posiłków.
Co to jest piramida zdrowego żywienia?
Piramida zdrowego żywienia to graficzne przedstawienie (w sposób prosty i czytelny) zasad prawidłowego odżywiania. Ich przestrzeganie może zagwarantować sprawność fizyczną, intelektualną i zdrowie do późnych lat życia.
Piramida żywienia została opracowana i jest aktualizowana przez specjalistów z tej dziedziny. Wiedza na temat żywienia i jego wpływu na życie człowieka jest bezustannie pogłębiana, dlatego co jakiś czas pojawia się nowa piramida żywienia. Za jej opracowanie odpowiada Instytut Żywności i Żywienia i zespół powołanych w tym celu ekspertów.
Do kogo jest skierowana jest piramida?
Piramida zdrowego odżywiania to zbiór wskazówek dla osób zdrowych, które jak najdłużej chcą cieszyć się dobrą kondycją (psychiczną i fizyczną). Również w przypadku występowania chorób cywilizacyjnych (np. cukrzyca, otyłość, nadciśnienie, osteoporoza) przestrzeganie zasad, które prezentuje i opisuje aktualna piramida żywienia umożliwia ich zahamowanie w początkowej fazie. Jeśli natomiast postępy choroby są znaczne, to konieczna jest jej odpowiednia modyfikacja.
Warto zaznaczyć, że piramida zdrowego odżywiania to idealny drogowskaz zarówno dla osób dorosłych, jak również osób starszych oraz dzieci.
Co dokładnie znajduje się w piramidzie?
Piramida zdrowego żywienia składa się z sześciu poziomów. Jej podstawa, to różnego rodzaju aktywność fizyczna, która pozwala na zachowanie sprawności, również intelektualnej. Kolejny poziom to owoce i warzywa, które powinny stanowić połowę tego, co jemy. Nad poziomem warzyw i owoców znajdują się pełnoziarniste produkty zbożowe, które są bogatym źródłem białka roślinnego, witamin z grupy B, składników mineralnych, skrobi i błonnika. Następny, czwarty poziom należy do produktów mlecznych będących źródłem łatwo przyswajalnego białka, magnezu, wapnia i witaminy B2. Przedostatni poziom, to chude mięso i ryby, nasiona roślin strączkowych. Zaznaczyć jednak trzeba, że udział w codziennej diecie czerwonego mięsa powinien być mniejszy niż udział ryb, jaj i strączków. Na szczycie piramidy znajdują się tłuszcze, które są głównym źródłem energii. Zaleca się spożywanie tłuszczów pochodzenia roślinnego, tłuszcze zwierzęce powinny być spożywane w umiarkowanej ilości.
Zasady zdrowego żywienia i czego unikać
Oprócz graficznej ilustracji najnowsza piramida żywienia i aktywności fizycznej zawiera również 10 zasad zdrowego odżywiania, do których należą:
- Regularne spożywanie posiłków (w ciągu dnia zaleca się spożywanie 4-5 posiłków, co 3-4 godziny).
- Należy spożywać owoce i warzywa jak najczęściej, powinny one stanowić połowę codziennego menu. Warto też pamiętać o proporcjach: 3/4 warzywa i 1/4 owoce.
- Należy spożywać pełnoziarniste produkty zbożowe.
- Zaleca się wypijanie 2 szklanek mleka dziennie. Można je zastąpić kefirem, jogurtem (sprawdzą się też inne produkty mleczne) lub napojami roślinnymi wzbogaconymi w wapń.
- Należy ograniczać spożycie mięsa (zwłaszcza czerwonego). Tygodniowa porcja nie powinna przekraczać 0,5 kg. Białko warto uzupełniać spożywając ryby, jaja i nasiona roślin strączkowych.
- Tłuszcze zwierzęce należy jak najczęściej zastępować tłuszczami roślinnymi.
- Należy unikać spożywania cukru i słodyczy.
- Warto ograniczyć spożywanie soli: nie dosalać potraw. Sól można zastąpić naturalnymi przyprawami, które często posiadają dodatkowe, korzystne dla zdrowia właściwości.
- Należy wypijać od 1,5 do 2 litrów wody dziennie.
- Należy znacznie ograniczyć spożywanie alkoholu lub w ogóle go ograniczyć.
Stosując się do wytycznych schematu piramidy nie wolno zapominać, że zdrowe odżywianie przynosi oczekiwane rezultaty w momencie, kiedy dbamy również o codzienną aktywność fizyczną. To właśnie dzięki niej zachowujemy sprawność i poprawia się komfort naszego codziennego funkcjonowania. Pod wieloma względami.
Korzyści odżywiania w oparciu o piramidę żywienia
Piramida zdrowego żywienia to drogowskaz, dzięki któremu każdy może, we własnym zakresie skomponować zbilansowaną, zróżnicowaną i pełnowartościową dietę. Forma graficznego przedstawienia zasad właściwego odżywiania pozwala na łatwe odczytanie jakie produkty powinny dominować w codziennym jadłospisie, a które produkty ograniczać w spożyciu.
Piramida pokarmowa to podstawowe źródło wiedzy dla każdego, bez względu na wiek. Jest idealnym wstępem do pogłębiania wiedzy na temat zdrowego stylu życia.
